نقش رعايت ايمني پرواز در جلو گيري از سوانح هوايي

" دي ماه   82 "

              عموما ً بروز هر سانحه فقط يك دليل ندارد ، بلكه سانحه  مجموعه اي از عوامل زنجيره ايي است و تا اين زنجيره كامل نشود سانحه اتفاق نمي افتد . به بياني ديگر چنانچه بخواهيم از بروز سوانح هوايي جلوگيري كنيم ، بايداز تشكيل حلقه يا حلقه هايي از زنجيره اين حوادث جلوگيري  كنيم .

              به اين خاطر صاحبان صنعت هواپيمايي ، نظريه پردازان مديريت ترافيك هوايي ،وارد عمل شده تا به هر طريقي ضريب ايمني و سلامتي پرواز را بالا ببرند كه نتيجه آن ، پيشرفت هاي چشمگيري براي عملي كردن راهكارهاي مختلف افزايش ايمني و سلامت پرواز بوده است .

              در حال حاضر پيش بيني مي شود كه بار ترافيك هوايي تا سال 2005 در حدود 30% افزايش خواهد داشت ،بنابر اين با توجه به اين روند رشد ، علاوه بر نياز به ارائه خدمات هوايي كاراترو موثرتر ، نياز به تلاش براي افزايش ايمني و سلامت پرواز ها نيز محسوس تر مي گردد . در اين ميان آنچه به همراه توسعه و پيشرفت روزافزون اين صنعت براي صاحبان آن به ارمغان آمد ،دغدغه افزايش سوانح و حوادث هوايي بود . 

     شركتهاي هواپيمائي بايد تغيير در عمليات يا تجهيز كابين هواپيماها را كه بمنظور ايجاد رفاه بيشتر مسافران صورت مي گيرد با محدوديتهائي كه اين تغييرات براي ايمني پرواز فراهم مي آورد دائماً مدنظر داشته باشند. سازمان هواپيمائي كشوري انگلستان معتقــد است گاهــي ارائــــه خدمات بهتر منجر بــه كاهش ضريب ايمني پروازها مي شود و متخصصان عمليات كابين و امور ايمني پرواز بايد در تصميم گيري ها شريك باشند. به تشخيص مقامات هواپيمائي كشوري انگلستان ايمني پرواز و خدماتي كه به مسافران ارائه مي شود هر دو از عوامل اساسي موفقيت در كار شركت هواپيمائي محسوب مي شوند اما كادر پرواز بيشتر به سرويس دهي مي پردازند در حالي كه قانوناً براي حفظ ايمني مسافران در كابين حضور دارند.

  طي سال هاي 1990 سازمان هواپيمائي انگليس (CAA =Civil Aviation Authority  ) نكاتي را مورد توجه قرار داد كه بواسطه آن " ارائه خدمات " مي تواند بر " ايمني پرواز " اثر نامطلوب بگذارد.

CAA  اعتقاد دارد ارتباط نزديك برخي بخشهاي تامين ايمني پرواز با بخش بازاريابي در شركتهاي هواپيمائي ضمن در نظر داشتن اهميت نقش يكديگر ، مي توانند شركت را در سطح  قابل اطميناني از ايمني قرار دهند.

دستورالعملهاي ايمني كه براي كادر  پرواز تدوين شده نبايد توسط ملاحظات بازرگاني ناديده انگاشته شود. بنابراين مديران بخش خدمات پرواز بايد در مقابل فشار بخش بازرگانــــي مقاومت نماينـــد. كادر پرواز بايـد مديـــران خــود را از مشكـــلات و موضوعات قابل توجه مربوط به ضعف هاي ايمني پرواز آگاه نمايند و مقامات عالي شركت بايد از نزديك تداخل اهداف خدماتي و ايمني را مد نظر داشته باشند.

در برخي پروازها ، زماني را كه مهمانداران روزنامه توزيع مي كنند بايد صرف دقت در قرار گرفتن بسته هاي بار همراه مسافر در محل صحيح و انجام بررسي هاي ايمني نمايند ، چون غالباً وقت كافي براي انجام همه كار ها در اختيار نيست.

            بسياري از ملاحظات بازرگاني شركت ، در مرحله) (Taxi حركت به سوي باند با ايمني كابين تداخل ايجاد مي كند. براي مثال ارائه نوشيدني وحوله گرم معمولاً قبل از (Take  Off ) بلند شدن هواپيما انجام مي شود و موجب رفت و آمد فراوان مهمانداران در كابين شده و از وقت مهمانداران در بررسي كابين مي كاهد.

            پس از توزيع روزنامه تعداد كمي از مسافران توجه خود را معطوف دستورات ايمني مي كنند. تاكيد بر ارائه برخي خدمات ، از اهميت دستورات ايمني پرواز كاسته و  با شعارهائي  كه در آنها شركت  خود را مدعي رعايت جدي اصول ايمني معرفي كرده ايم ، مغايرت دارد.

            طي ده سال گذشته در انگلستان 244 تخليه اضطراري در انگلستان ثبت شده كه بيشتر آنها ، يعنـــي 186 مـــورد از قبل پيش بينـــي شـــــده و 58 مـــــورد كاملاً اضطـــراري بــــوده كه منجر به صدمات جسمي جزئي در مسافران شده است. بسياري از حوادث و سوانح هوائي در در هاي خروج ( گيت ) ، هنگام حركت هواپيما بر روي باند ، هنگام پرواز و بلند شدن ونشستن هواپيما اتفاق مي افتد.

لزوم رعايت ايمني توسط مسافران

Passengers   First  Must  Include  Safety  Elements

            CAA  اعلام كرده است ،  هنگامي كه چراغ كمربند ها روشن مي شود بسته نگه داشتن كمربندها امري اجباري است نه توصيه اي

كنار آمدن با خواسته هاي مسافران ، از جمله ، افراد مست و ناراحت مي تواند اثرات نامطلوبي بر مهمانداران و اجراي وظايف آنها بگذارد.

امتزاج اثر الكل با فشار داخل كابين كه بسيار بيشتر از سطح درياست تاثير الكل بر مغز را افزايش مي دهد.

            CAA از شركتهاي هواپيمائي خواسته است تا رفتار غير عادي مسافران مست را گزارش كنند. با اين وجود گزارش هاي دريافتي  حاكي از انداختن سيگار و كبريت به كف كابين توسط آنهاست. گاهي برخي مسافران بطور كلامي يا فيزيكي به ديگر مسافران يا مهمانداران توهين مي كنند و بسيــاري از ايــــن حــوادث منجــــر بـــــه دستگيري مسافران هنگام ورود به مقصد مي شود. بروز اينگونه مشكلات در  داخل هواپيما گاهي منجر به تغيير مسير هواپيما شده است.

            تاخير پروازها همچنيـــن جلوگيـــري از مصـرف الكل و سيگار در هواپيمـــا باعث پرخاشگري برخي مسافران مي شود اما علاوه بر آنها ناراحتي ديگري وجود دارد كه به آن جنون در آسمان ( Air Rage) مي گويند كه مسافر مبتلا را به پريشان رفتاري وا مي دارد و به هرحال لازم است رويه هاي مناسب براي مقابله با اينگونه ناهنجاري ها به وجود آيد.

بنا بر اعلام CAA مواردي  گزارش شده كه مسافران بعد از فرود به دستورات ايمني مهمانداران در خصوص كمربندهاي ايمني و قرارگرفتن در صندلي ها بي توجهي مي كنند. گاهي آنها تردد مي كنند تا اقلام خود را كه مثلاً براي نگهداري در يخچال امانت داده اند ، تحويل بگيرند. مي توان بجاي ترغيب رفت و آمد مهمانداران در طول كابين ، بازگرداندن اقلام به مسافران را پيش ازتوقف كامل هواپيما ، ممنوع اعلام نمايند. از نقطه نظر ايمني ، رفت و آمد مهمانداران جز در شرايطي خاص ، قابل تاييد نيست ، ولي شركت هاي هواپيمائي به دلايل ارائه خدمات به مسافران به اين كار اقدام مي كنند ،.يك راه حل اينست كه به مسافران اعلام گردد (( مسافران و مهمانداران بايد تا توقف كامل هواپيما در جاي خود بنشينند سپس نسبت به بازگردانـــدن لوازم امانتـي آنها اقدام خواهد شد))  برخي شركتهاي هواپيمائي با استفاده از راه حل بالا، بر مسئله رفت و آمد مسافران در هواپيما زمان حركت بسوي باند و پايانه نيز فائق آمده اند.

در طراحي جديد كابين هواپيما ها ايمني عمليات در نظر گرفته شده است.  براي مثال اير باس A335  تجهيزات دستشوئي ها را در طبقه پائين كابين به نوعي طراحي كرده است كه ظرفيتـــي حدود 10 نفر در كابين دو واحده دستشوئــــي و 8 نفر در منطقه پشت دستشوئي ها دارد. البته مشكلات عملياتـــــــي شامل كنترل و نظارت بـــر مسافـــران وآگاهي بـــه موقع از بروز احتمال آتش سوزي ( decompression ) افت فشار هواي داخل كابين  تكان هاي شديد و فوريت هاي پزشكي داراي اهميت ويژه اي است.

           " شركت هاي هواپيمائي براي تعيين ساختار داخل كابين هواپيماها نياز به كسب اطلاعات توسط مهمانداران دارند. "

         هنگامي كه شركت هاي هواپيمائي انواع جديدي از هواپيماها را به كار مي گيرند به طبع نخستين موضوعي كه در نظر دارند " تجارت " است - براي مثال آنها بايد تناسب نوع هواپيما با مسير و فرودگاهها و كارآئي آن ها در ارتباط با سوخت، لود مسافر و عواملي از اين قبيل را در نظر بگيرند. به همين دليل شركت هاي سازنده هواپيما نحوه قرارگرفتن صندلي ها، شكل گالي ها ، دستشوئي و فضاهاي خالي بالاي سر مسافران (hat rack )را در اختيار بخش هاي بازاريابي شركت هاي هواپيمائي قرار مي دهند.                                 

            مقامات هواپيمائي كشوري انگلستان مشاهده كرده اند نظريه متخصصين تامين ايمني كابيـــــن از جملـــه خود مهمانـــداران به نـــدرت در انتخاب نـــوع و آرايش داخل هواپيماها دخالت داده شده است. در نتيجه آئين نامه هاي مربوط به رعايت نكات ايمني نسبت به موضوع آرايش داخل هواپيما از اولويت برخوردار نبوده است. براي مثال بايد محل تخليه مسافران در حالت اضطراري براساس موقعيت صندلي و جايگاه نشستن مهمانداران تعيين گردد ، در حالي كه گاهي به خاطر استقرار گالي ها اين مسئله دچار محدوديت هائي مي شود. هواپيماهائـــــي كه از حداكثـــر ظرفيت صندلــــي خود استفاده  مي كنند در اين زمينه مشكلاتي دارند ، تراكم و كمبود جا در اين گونه هواپيماها باعث مي شود در موقعيت هاي اضطراري  استفاده از وسائل ايمني ، كه در قفسه هاي نزديك محل استقرار مهماندارهاست با محدوديت هائي همراه گردد.  

براساس تائيد متخصصان  لازم است محل استقرار مهمانداران در نزديك ترين محل به درهاي خروجـــي اضطراري در نظر گرفتـــه شود. همچنين فضاهائـي كه اصطلاحاً به آنها Assist Space  گفته مي شود  در اختيار مهمانداران بوده ،  تا خروج  اضطراري از هواپيما به آساني صورت پذيرد. اين فضا نبايد كمتر از 20 اينچ در 12 اينچ ( 51  در 31 سانتي متر ) در مقابل درهاي خروج اضطراري هواپيما باشد.

         CAA همچنين ياد آورمي شود تلاش هائي از سوي شركتهاي هواپيمائي جريان دارد تا اين فضاي مورد نياز مهمانداران محدودتر گردد و فضاي گالي ها و دستشوئي ها و ساير تجهيزات افزايش يابد.در هر حال محل استقرار مهمانداران و فضاهاي كمكي براي ايمني هواپيماها و سرنشينان ضروري است. عدم توجه به حريم ايمني در طراحي داخل هواپيماها و روش هاي عملياتي مربوط به آنها قابل قبول نيست زيرا بايد به كادر پرواز بيشترين و موثرترين ابزار براي انجام وظايفشان ، در وضعيت اضطراري را  داد .

         ديواره هاي متحركي كه براي جداسازي قسمت هاي مختلف كابين هواپيما به منظور تفكيك مسافران درجات( class ) مختلف بكار مي رود ، با آنكه مورد تائيد نيستند بيشتر توسط شركت هاي هواپيمائي متناسب با تقاضاي مسافران براي بخش هاي مختلف هواپيما نصب مي گردد.CAA    به موضوع قرارگرفتن اين ديواره ها كه در كنار درهاي خروج اضطراري و مقابل بال هواپيما نصب مي شوند و غالباً در وضعيت تخليه اضطراري ممكن است از جاي خود جدا شوند و سرراه خروج قرار گيرند و مانع استفاده از درها شونــــد توجه كرده و براي اطمينان از قابــــل ديد بودن تمام طول راهروي كابين ، مقــرر كرده است پرده هايي كه به ديواره ها وصل هستند بايد هميشه در وضعيت حركت به سوي باند و بلند شدن و نشستن هواپيما كنار نگهداشته شوند.

سياست شركت هاي هواپيمائي بر موضوع ايمني بار همراه مسافران تاثير مي گذارد .

براي پاسخگوئي به درخواست مسافران ، برخي از شركت هاي هواپيمايي تحت چنين سياست هائي چنانچه لود هواپيما در يك مسير خاص پائين باشد به مسافران اجازه مي دهند هر تعداد بسته و بار همراه كه مايلند با خود بداخل كابين بياورند، در حالي كه اگر هواپيما با ظرفيت پر پرواز كند ، چنين امكاني براي مسافران نمي تواند وجود داشته باشد.

دنبال كردن چنين سياستي مشكلاتي ايجاد خواهد كرد هنگامـــي  كه مسافــــر در برگشت در همان مسيــــر يا در سفــــر با سايــر شركت هاي هواپيمائــــي كه با ظرفيت كامل مسافــــر حمل مي كنند هنوز انتظار بار اضافه با خود  به داخل هواپيما بياورد.

مهمانداران به حكم قانون وظيفه دارند بار همراه مسافران را در قفسه هاي تعيين شده قرار دهند زيرا ممكن است در شرايط اضطراري در پروازهـــا و به هنگام تخليه سريع آنها را  دچار مشكـــل  كنــــد. بــــراي جايگزيني و استقراربار همراه بيش از حد ، وقت زيادي قبل از پرواز صرف خواهد شد ، در حالي كه مهمانداران مسئول نظارت بر بسياري از نكات ايمني در پرواز هستند كه وظيفه جايگزيني بار همراه اضافي ، از توان آن ها براي انجام ساير وظايف مي كاهد.

شركت هاي هواپيمائي مايل نيستند مسافراني را كه بار اضافي با خود بداخل كابين حمل مي كنند برنجانند ، به ويژه اگر اين مسافران مربوط به بخش هاي درجه يك و تجاري باشنـد. قاعدتاً كاركنان مستقـــر در فرودگاه يا گيت بايـــد ميـــزان بارهاي دستـــي مسافران را كنترل كنند ، تا  مشكل ناامني حمل بار دستي اضافه مسافران در داخل كابين هواپيما رفع گردد، اما  طي مشاهدات روزمره ديده مي شود بار فراواني توسط مسافران بداخل كابين هواپيما آورده مي شـود كه اين قطعاً ناشي از فقدان نظارت از سوي كاركنان زميني است.

آموزش مهارت در وضعيت اضطراري

            در انگلستان قبـــل از انجـــام وظايف مربـــوط بـــه پرواز ، مهمانــــداران  بايــــــــــد آموزش هاي نظري و عملي وسيعي را بگذرانند. اين آموزش شامل كسب مهارت و شناخت و كار با تجهيزات ايمني كابين روي هر نوع از هواپيماهائي است كه در آن كار مي كنند همچنين بايد روش تخليه مسافران ، اطفاء حريق ، فرود اضطراري روي آب ( ditching) و خشكي،   كمك هاي اوليــــه و موضوعاتي از اين قبيل را بياموزند .

         مهمانداران هر سال در كلاس هاي باز آموزي شركت كرده و امتحان مي دهند و هر سه سال يكبار آموزش هايي عملي در خصوص اطفاء حريق و عمليات تخليه و خروج و پاسخگوئي به مسافران را مي ببينند.

         امروزه آموزش هاي ارائه خدمات به مسافران و بهبود توليدات رو به افزايش است ، در حاليكـــه از ساير آمـــوزش هاي مهمانـــداران بدليل طولاني بـــودن مـــدت آن ها بـــه نوعــــي كاستــــه مي شود.

         CAA  موكداً سفارش مي كند آموزش هاي ايمني براي كادر پرواز، كابين و كاكبيت بايد همزمان و با هم انجام شــود ،  آموزش هاي مشتـــرك ، تعاون و همكاري بيشتري بين اين دو گروه ايجاد كرده و در مواقع اضطراري بسيار موثر واقع شود. در حال حاضر اين آموزش ها در نقاط مختلف و جدا از يكديگر انجام مي شود.

 بريفينگ ايمني قبل از پرواز موجب تمركزتوجه كادر پرواز مي شود .

         با وجود اينكه وظيفه اصلي كادر پرواز  ، حفظ ايمني است اما بخاطر عدم آموزش كافي در شرايط اضطراري گاهي ديده شده است كارائي لازم را از خود نشان نداده اند. 

         در پاسخ به چنين مشكلي CAA  از كليه مهمانداران خواسته است  بريفينگ ايمني را هم داشته باشند در حالي كه بخاطر مشكلات اقتصادي و موضوع over duty شدن ،  انجام بريفينگ ايمني به دوره هاي پيش از پرواز محدود مي شود و بطور كلي به دليل  فشار بيش از حد براي انجام به موقع پرواز ، توجه به ايمني پرواز كاهش يافته است.

 شركت هاي هواپيمائي در حال بررسي و كاهش زمان مورد لزوم براي ارائه آموزش هاي اجباري ايمني هستند. CAA معتقد است كاهش زمان ارائه آموزشهاي ايمني به كاركنان صلاح نيست و اين در حالي است كه ميل شركت هاي هواپيمائي براي برقراري كلاس هاي آموزشي رفتار با مشتريان و بهبود خدمات و تصوير سازمان رو به تزايد است.

آمار موجود نشان مي دهد ، 90% سوانح مربوط به هواپيماها منجر به انهدام نمي شود ، 70 % مسافران از سوانح هوائي جان سالم بدر مي برند و فقط 10% از مسافران ممكن است جان خود را از دست بدهند. اين آمار اهميت تخليه اضطراري  و رعايت دستور العمل هاي ايمني  را در نجات مسافران نشان مي دهد.

            در گزارش دريافتي از بخش روانــــ درماني دانشگاه گران فيلــــد بهCAA  اعلام شده است ، آگاهي داشتـــن مسافران از دستورالعمل هاي ايمنــــي بر توانائــــي آنان در مقابلــه با خطر مي افزايد. توصيـــه مي شود مسافـران دستورالعمل استفاده از جليقه هاي نجات ، ماسك اكسيژن ، كمربند ايمني و خروج اضطراري را بياموزند و از اهميت نمايش دستورات ايمني اطلاع يابند. هر چه انتقال پيا م هاي ايمني قوي تر باشد بهتر توجه مسافرين را جلب كند، ولي بنا به دلايل بازرگاني ، برخي شركت هاي هواپيمائي به اين موضوع توجه كافي نكرده و دستورات ايمني را به صورتي ادا مي كنند كه گوئي گوينده غايب است. اين نوع گويش از جلب توجه مسافرين به نكات ايمني مي كاهد.

         " سرو نوشيدني و توزيع روزنامه و مجله به تك تك مسافران و ارائه گوشي و غيره نبايد حين ارائه دستورات ايمني صورت گيرد. بايد به مسافرين آموزش داد كه  تا چه اندازه آگاهي آنان از دستورات ايمني مي تواند در موقع لزوم  موثر باشد. مطلع نگه داشتــــن مسافرين از دستورالعمل هاي ايمني و شفاف نمودن دلايل به كارگيري روش هاي ايمني ، مورد تاكيد فراوان است.

ارائه خدمات فوق العاده در مسيرهاي كوتاه ايمني را به حداقل كاهش مي دهد.

 CAA  از شركت هاي هواپيمائي مي خواهد نسبت به ارائه خدمات بسيار در مسيرهاي كوتاه مـــدت ، با حداقل كادر پرواز كابين براي رعايت ايمنـــي پرواز دقت لازم را بنمايند.

 شركت هاي هواپيمائــــي بايد از خود سئوال كنند ،  مسافــرين  از اينكه مهمانداران با عجله و سرعت در راهروها به رفت و آمد مشغولند و ناخواسته با زانو و آرنج مسافرين برخورد مي كنند يا سيني هاي غـذا از دستشان ليز مي خورد و نمي تواند براي تك تك مسافرين وقت مورد نياز وكافي صرف كنند ، چه احساسي پيدا مي كنند .

         تاكيد به پذيرايي فراوان از مسافرين در پروازهاي كوتاه مدت مي تواند ميزان توجه مهمانداران به چگونگي حضور مسافرين و رعايت مقررات نكشيدن سيگار توسط آنها وبررسي هاي لازم دستشوئي ها و اطمينان يافتن از كارائي لازم سنسورهاي مربوط به آتش و دود سيگار بكاهد.

         غالباً بخاطر نوع طراحي هواپيما اقلام كيترينگ نيز در مكاني قابل دسترس قرار نمي گيرند . بايد اقلام باقي مانده از فروش duty free براي اطلاع گمرك ثبت شده و كارتحويل و تحول كه با دست يا كامپيوتر انجام مي شود  قبل از نشستن هواپيما و خروج مسافرين از كابين انجام شود ، اين بخش از كار نيز از ميزان دقت در ايمني پيش از فرود مي كاهد زيرا غالباً در آخرين لحظات پروازاين كار صورت مي پذيرد.

            بطور خلاصه شركت هاي هواپيمائي مرتباً با تبليغات خود مردم را به پرواز تشويق مي كنند و بخش هاي بازرگاني افكار خلاقي درارائه خدمات شركت ها دارند لذا موضوع ايمنـــي بـــه ندرت مورد توجـــه واقع گردد . شركت هاي هواپيمائــــي بايد بين ايمنــــي عمليات و نوآوري در ارائــــه خدمات به مسافران در داخل كابين ، تعادل لازم را ايجاد نمايند و از تاثير آموزش به عنوان برترين عنصر سازنده در سازمان پس از مديريت غافل نباشند ،به همين دليل در سازمان هاي موفق ،آموزش از برترين كيفيت و كميت برخوردار است .

مآ خذ :1- Flight  Safaty  Foundation  

         2-مجله مراقبت پرواز (اوج)            

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: